امام صادق(ع) فرمودند: «اگر امام لحظه ای روی زمین نباشد، زمین اهل خود را می بلعد»

به گزارش مفدا بهشتی - ابوجعفر خثعمی گفت: امام صادق(ع) که به اقتضای زمان، زندگی را بر خاندان خود توسعه داده بود، یک وقت اتفاق افتاد که نرخ خواربار ترقی کرد و قحط و غلا پدید آمد. به خادم خود فرمود: چقدر آذوقه و گندم ذخیره موجود داریم؟
 عرض کرد: زیاد داریم، تا چند ماه ما را بس است.
امام فرمود: همه آنها را ببر و در بازار به مردم بفروش. خثعمی گفت: اگر بفروشم دیگر نخواهم توانست گندمی تهیه کنم. فرمود لازم نیست، بعد مثل سایر مردم روز به روز از نانوایی تهیه خواهیم کرد و دستور داد از آن به بعد خادم نانی که تهیه می‌کند نصف جو و نصف گندم باشد، یعنی از همان نانی باشد که اکثر مردم استفاده می‌کردند و فرمود: من تمکن دارم به فرزندان خودم در این سختی و تنگدستی نان گندم بدهم، اما دوست دارم خداوند ببیند من با مردم مواسات(همدلی برادرانه) می‌کنم.2   

هشام بن سالم می گوید: امام صادق(ع) هنگامی که تاریکی شب فرا می رسید، انبانی از نان و گوشت و پول را بر می داشت و بردوش می نهاد و به سوی نیازمندان شهر مدینه می شتافت و آن ها را میانشان تقسیم می کرد. آن ها او را نمی شناختند. 
امام جعفر بن محمد(ع) که ششمین امام معصوم است و مذهب شیعه را با نام او به عنوان مذهب جعفری می شناسند، در سال 80 یا 83 قمری در مدینه به دنیا آمد کنیه او ابوعبدلله و لقب مشهورش (صادق) است. پس از شهادت پدرش در سن ۳۱ سالگی، رهبری فکری و سیاسی شیعیان اصیل پیرو مذهب امامیه را به مدت 34 سال به عهده داشتند.

داود بن سرحان می گوید: روزی دیدم امام صادق(ع ) با دست خود، مقداری خرما را با پیمانه ، می سنجد، عرض کردم : ((قربانت گردم ، اگر به بعضی از فرزندان و غلامان ، دستور می دادی تا این کار را انجام دهند، بهتر بود!))

امام در پاسخ من فرمود:((ای داود! زندگی یک انسان مسلمان ، سامان نمی یابد، مگر با سه کار:1- دین و احکام آن را بشناسد. 2- در گرفتاری ها، صبر و تحمل کند. 3- اندازه گیری در معاش زندگی را به نیکوئی حفظ نماید.

و فرمود: (جدم ) علی بن الحسین (ع ) وقتی که صبح می شد، به دنبال کسب و کار، از خانه بیرون می آمد، شخصی عرض کرد: (ای پسر رسول خدا کجا می روی؟)

فرمود: میروم تا برای افراد خانواده ام ، صدقه تهیه کنم ، او پرسید: (آیا صدقه طلب کنی؟!)

فرمود: هر کس که (با کار و کاسبی ) کسب مال حلال کند، آن مال از جانب خدا، صدقه برای او است.

 دوازده سال از عمرشریفش نمی‌گذشت که روزی در محضر پدرش امام محمدباقر(ع) به این قسمت از فیزیک ارسطو رسید که در جهان بیش از چهار عنصر وجود ندارد که عبارت است از: «خاک، آب،‌ باد و آتش» امام جعفر صادق(ع) ایراد گرفت و فرمود: «حیرت می‌کنم که مردی چون ارسطو چگونه متوجه نگردیده که خاک یک عنصر نیست، بلکه در خاک عناصر متعدد وجود دارد و هر یک از فلزات که در خاک است یک عنصر جداگانه به شمار می‌آید از زمان ارسطو تا دوره‌ی امام جعفر صادق(ع) تقریباً هزار سال گذشته بود و در اندیشه‌ی هیچ کس خطور نمی‌کرد که با آن عقیده مخالفت نماید.
 همین پسر بعد از این که خود شروع به تدریس کرد، عنصر دیگر را هم از لحاظ بسیط بودن تخطئه نمود و گفت: «باد یک عنصر نیست، بلکه متشکل از چند عنصر است اگر در مورد خاک می‌پذیرفتند که یک عنصر نیست و چند عنصر است، در مورد باد کسی از لحاظ این‌که یک عنصر است، تردید نداشت.3   
شیخ مفید می نویسد آن قدر مردمان از دانش حضرت نقل کرده اند که به تمام شهرها منتشر گشته و کران تا کران جهان را فرا گرفته است و از احدی از علمای اهل بیت این مقدار احادیث نقل نشده به اندازه ای که از آن جناب نقل شده است. اصحاب حدیث، راویان آن جناب را با اختلاف آراء و مذاهبشان گردآورده و عددشان به چهار هزار تن رسیده و آنقدر نشانه های آشکار بر امامت آن حضرت ظاهر شده که دل ها را روشن کرده و زبان مخالفین را از ایراد شبه لال گردانده است.
در زمان او فعالیت غالیان گسترش یافت. ایشان با اندیشه غلوّ به شدت برخورد و غالیان را کافر و مشرک معرفی کرد.
(در ملل و نحل، آمده که غلوّ به ائمه اهل بیت اختصاص یافته و در معنای به حد نبوت یا خدایی رساندن آنان به کار رفته است.)
امام صادق(ع) به‌منظور ارتباط بیشتر با شیعیان، پاسخ به سؤالات شرعی آنها، دریافت وجوه شرعی و رسیدگی به مشکلات شیعیان، سازمان وکالت را تشکیل داد.
عالیت این سازمان در زمان امامان بعد گسترش پیدا کرد و در غیبت صغرا به اوج رسید.
آن حضرت تا سال 148 قمری در قید حیات بود. در این مدت هزاران شاگرد در محفل درسش حاضر می شدند و مورد ستایش تمامی عالمان عصر خویش بود. در متون دینی شیعه، چندین هزار روایت از آن حضرت در تفسیر، اخلاق و به ویژه فقه رسیده که باعث عظمت حدیث شیعه و موجب تقویت بنیه علمی آن است.
از ابوحنیفه نیز این جمله مشهور است که گفت: «از جعفر بن محمد، فقیه تر ندیدم.»
 و اگر از زبان خود آن حضرت بشنویم ضریص می گوید: امام صادق در این آیة شریفة: «هر چیز فانی است جز وجه خدای متعال،» فرمود: یعنی «ماییم آیینه ای که خداوند از آن آیینه شناخته می شود.» بنابراین امام صادق (ع) فرموده است او آیینه ذات حق تعالی است.
  شخصیت امام صادق (ع) به اندازه‌ای جامع و برجسته است که افزون بر شیعیان، عالمان و عارفان اهل تسنن نیز توجهی ویژه به آن حضرت داشته و برتری علمی و شخصیتی ایشان را ستوده و از آن حکایت‌ها نقل کرده‌اند.

آغاز امامت امام صادق (ع) با حکومت هشام پسر عبد الملک و پایان آن، با دوازدهمین سال از حکومت دوانیقی مصادف بوده است.

 امام جعفر صادق(ع) در ۲۵ شوال به دستور شقی‌ترین فرد زمان منصور دوانقی در سن 65 سال به شهادت رسید و خاک بقیع پیکر مطهر ایشان را در آغوش کشید.
بن فضال روایت کند: نزد ام حمیده رفتم تا او را به رحلت امام تعزیت دهم. گریست و من از گریه او به گریه در آمدم. پس گفت: اگر ابو عبد الله را هنگام مرگ می دیدی چیزی شگفت مشاهدت می کردی. چشم خود را گشود و گفت: هر کس را با من خویشاوندی دارد گرد آورید. همه را گرد آوردیم. بدانها نگریست و گفت: شفاعت ما به کسی نمی رسد که نماز را سبک بدارد.4

شهادت بزرگ پیشوای مسلمین پایه گذار شیعه جعفری امام جعفر صادق(ع) بر آقا امام زمان(عج) و شیعیان حضرت تسلیت می گوئیم.

پی نوشت ها:

1)بحارالأنوار ج93، ص321

2)مجموعه آثار شهید مطهری. ج ۱۸، ص  ۴۳

3)مغز متفکر جهان شیعه- مرکز مطالعات اسلامی استراسبورگ

4)کتاب داستان دوستان جلد ۱